Varikosel tedavisinin intrauterin inseminasyon (IUI) başarısı üzerine etkili olup olmadığını araştırmak amacıyla, Cleveland, Ohio’dan Agarwal ve arkadaşları, varikoseli bulunan ve spermiyogramı bozuk 58 erkek üzerinde bir araştırma yapmışlardır. Burada, IUI yapılmasına karar verilen erkek faktörü olguların eşlerine ait kayıtlar esas alınmıştır. 24 olgu varikosel ameliyatı yapılmaksızın IUI’a alınırken, 34’üne önce varikosel operasyonu yapılmış, arkasından IUI uygulanmıştır.
Sonuçta, sperm yıkandıktan sonra motil sperm sayıları değerlendirildiğinde, varikosel operasyonu yapılan ve yapılmayan grup arasında bir fark gözlenmemiştir (7.2 ± 1.0’e karşılık 14.8 ± 2.6, p = 0.1). Ancak, varkosel operasyonu yapılanlarda gebelik ve canlı doğum oranları, yapılmayanlara göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (sırasıyla 11.8%’e karşılık 6.3%, p = 0.04 ve 11.8%’e karşılık 1.6%, p = 0.007).
Bu bulgulara göre, varikosel operasyonu yapılan infertil erkeklerde sperm parametrelerinde bir düzelme olmasa bile, IUI yapıldığında gebelik ve canlı doğum oranlarında anlamlı düzelme elde edilmektedir. Burada rutin spermiyogram parametrelerinde saptanamayan fonksiyonel bir faktörün sorumlu olabileceği düşünülmektedir. O halde, kadına IUI yapılmadan önce erkeğin varikosel bakımından mutlaka değerlendirilmesi gerektiği açıkca görülmektedir.