İncir meyvesi (Ficus carica) tarihin ilk ekilen meyvelerindendir. Özellikle ege denizi kıyılarında yoğunlaşan incir üretimi önemli bir ticaret aracı olmuştur. Türkiye incir üretimi bakımından dünyanın başta gelen ülkelerindendir. Mineraller, vitamin ve proteinlerden zengin içeriği ile incir vücut sağlığının korunmasında eskiden beri önerilen bir besin kaynağıdır. Yapısında bol lif bulunması ve düşük kalori indeksi nedeniyle de ideal kilonun idame ettirilmesi bakımından çoğu diyette yer almıştır.
İncirin besleyici özelliği içindeki A, C, K ve B vitaminleri ile potasyum, magnezyum, çinko, bakır, manganez ve demir gibi minerallerden gelir. Erkeğin üreme sağlığı üzerine etkisi ise içerdiği tanninler, flavanoidler ve karotenden kaynaklanmaktadır. Bunların özellikle antioksidan özellikleriyle hücre çoğalmasını ve DNA sağlığını destekleyici etkileri birçok bilimsel çalışmada gösterilmiştir. İncirin bir diğer özelliği ise kanda testosteron kullanımını artırmasıdır. Gerçekten de kurutulmuş incir ekstraktları ile beslenen hayvanlarda cinsel isteği artırıcı etkisi olduğu gösterilmiş ve bu da kanda testosteron seviyesinin artışı ile ilişkilendirilmiştir. Testosteron hem beyin üzerinden cinsel fonksiyonlarda hem de testislerde sperm üretiminin sürdürülmesinde temel role sahip bir hormondur. Diğer yandan, incir meyvesi çinko bakımından da zengindir. Çinko testosteron hormonu yapımında önemli bir role sahiptir. Çinko eksikliğinin erkekte testosteron hormonunda anlamlı düşüklüğe yol açtığı çalışmalarda gösterilmiştir. Erkeklerde prostat bezi ve seminal sıvıda çok yüksek seviyelerde bulunması çinkonun üreme fonksiyonları için ne kadar önemli olduğunu gösterir.
İncirin testislerin sağlıklı çalışmasını destekleyici bir diğer özelliği ise insülin hormonu üzerinden olmaktadır. Diyabetik hayvanlar üzerinde yapılan yakın tarihli bir araştırmada incir yaprağından hazırlanan özütlerin sperm kalitesini artırdığı gösterilmiştir. Bilindiği üzere şeker hastalığında insülin hormonuna karşı bir direnç gelişmekte ve bu da hücrelerin kandaki glükoz şekerinden faydalanmasını kısıtlamaktadır. İşte aynı mekanizma, testiste sperm hücrelerinin gelişimini destekleyen Sertoli hücreleri için de söz konusudur. İnsülin metabolizmasındaki bozulma sonucu bu hücrelerin beslenmesi bozularak normal sperm üretimi sürdürülemez. Araştırıcılar, böyle hayvanların incir yaprağı ekstraktları ile beslenmesi durumunda kan şekerinin düştüğünü, sperm hareket ve morfolojisinin de anlamlı derecede düzeldiğini gösterdiler. Buradaki düzelme, DNA gelişiminden sorumlu bazı küçük protein ürünlerindeki artış ve oksidatif stres ortamının giderilmesiyle ilişkili bulunmuştur. Oksidatif stresin en önemli zararı spermlerde yarattığı DNA hasarı ve bunun neticesinde hücre ölümüne yol açmasıdır.
Oksidatif stres erkek kısırlığının en önde gelen nedenlerinden biridir. Özellikle son yıllarda artan çevre kirliliği ve yaşam tarzındaki değişiklikler spermlerde bazı zararlı oksijen ürünlerinin birikimine yol açarak yumurtayı dölleme kapasitelerini azaltmakta, hatta tekrarlayan gebelik kayıplarına neden olmaktadır. Bunun tedavi edilmesinin üreme başarısını ciddi ölçüde artırdığı çoğu çalışmada ortaya konmuştur. Özellikle incir içeriğindeki fenoller olarak bilinen bir grup bileşiğin antioksidan etkiyle sperm hücrelerinin kaybını azaltarak sayılarında artış yaptığı gösterilmiştir.
Netice olarak incir, antioksidan özelliği ve testosteron hormonu desteği bakımından erkekte üreme fonksiyonlarının sağlıklı biçimde sürdürülmesinde faydalı bir besin olarak önerilebilir. Her konuda olduğu gibi incir tüketiminin de bir beslenme uzmanı kontrolünde bilinçli şekilde yapılması ve aşırıya kaçılmaması çok önemlidir.
Bu yazı https://www.hurriyet.com.tr/aile/yazarlar/ sayfasında yayınlandı.
