Son yıllarda sağlıklı yaşam için lifli besin tüketiminin önemi daha iyi anlaşıldı. Bu nedenle de birçok yiyecek ve içecek maddesinin içine lif ilave edilmeye başlandı. Bunlardan birisi de inülindir. İnülin, doğal olarak bitkiler tarafından üretilen bir çeşit şeker olup, fruktan olarak bilinen diyet lifi sınıfına aittir. Hindiba bitkisinin köklerinden elde edilir. Bu sırada bazı işlemlerden geçirilerek içeriğindeki früktoz yapısında şeker miktarı artırılır. Früktoz, alışık olduğumuz glükoza göre kan şekerini daha az yükseltir. Dolayısıyla çoğu diyet ürününde tatlandırıcı olarak inülin ve ürünleri kullanılmaktadır.
İnülin erkek kısırlığında antioksidan ve apopitoz dediğimiz hücre ölümünü engelleyici özellikleriyle önem kazanmıştır. Bunun nedeni de diğer liflerde olduğu gibi bağırsaklarda sindirilmeden atılıyor olmasıdır. Bu sırada sağlığımız için çok önemli olan bifidobakteri ve laktobasillus mikroorganizmalarını besleyerek, sayıca artmalarını sağlar. Bağırsak florasında bulunan ve sağlık için yararlı olan mikroorganizmalara probiyotik diyoruz. Bunlar oluşturdukları aminoasit metabolitleri ile ya da doğrudan hedef organlara giderek vücuttaki sistemlerin sağlıklı çalışmasına, dışarıdan gelecek zararlı etkenlere veya tümör gelişimine karşı bağışıklığımızın güçlenmesine katkıda bulunurlar. Aslında posa olarak bilinen inülin gibi lifler ise probiyotikleri besleyerek bunların çoğalmasına yardımcı olan prebiyotiklerdir. İnülinin beslediği lactobacillus plantarum da güçlü bir antioksidandır. Süperoksid dismutaz, glutatyon peroksidaz ve katalaz gibi vücudun doğal antioksidanlarının üretimini destekler. Böylelikle oksidatif stres ve DNA hasarlarını azaltırken diğer yandan da spermlerin canlılığını artırır. Probiyotik mikroorganizmalar bağırsak duvarından sızarak testislere kadar ulaşabilir. Bu yolla testislerde daha fazla protein üretimini sağlarlar. Lactobacillus plantarum aynı zamanda testisteki Leydig hücrelerini de etkileyerek daha çok testosteron yapılmasını uyarır. Bilimsel çalışmalarda inülin ile beslenilmesi durumunda sperm sayısında ve hareketinde artış olduğu gösterilmiştir.
İnülinin bir diğer özelliği ise sindirim sisteminden kalsiyum ve magnezyumun emilimini artırması ve bu yolla kemik erimesine karşı da koruma sağlamasıdır. Yanı sıra bağışıklık sistemini uyarır ve karaciğerde yağ yapımını azaltır. Kan şekerini düşürerek insülin yükselmesini önlemesiyle de kalp damar hastalıkları riskini düşürür. Kan şekerini fazla yükseltmeden yiyeceklere tat vermesi bakımından özellikle fırın ürünlerinde ve meyve sularının üretiminde katkı maddesi olarak tercih edilmektedir.
İnülini doğal olarak soğan, sarımsak, pırasa, hindiba ve enginar gibi sebzelerden alabiliriz. Ancak tüketiminde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, bağırsaklarda metabolize edilmediği için aşırı alınması halinde sindirim sisteminde rahatsızlık hissi yaratmasıdır. O nedenle sükrozdan sentezlenerek ya da hindiba bitkisinin köklerinden ekstre edilerek üretilmiş haliyle hazır preparatlardan da belirli dozda temini mümkündür.
Günümüz yaşam şartları nedeniyle hazır besin ürünlerine yönelim, hareket kısıtlığı, ekonomik sorunlar gibi nedenlerin yanı sıra asıl önemli olarak toprak ve sudaki vitamin, mineral gibi besin ögelerinin yetersiz kalması nedeniyle sebze ve meyvelerin içeriğinin değişmesi sağlıklı beslenme desteğini zorunlu hale getirmiştir. Vücudumuz için gerekli diğer ürünlerde olduğu gibi inülinin de bu anlamda yiyeceklere katılarak ya da hazır preparatalar içinde alınması bu açığı gidermesi bakımından faydalı olacaktır.
Netice olarak inülin, diğer metabolik faydalarının yanı sıra erkeklerde üreme sağlığının korunmasında önerilebilecek doğal bir besin kaynağıdır. Olası yan etkilerine karşı bir uzman kontrolünde alınması halinde sperm değerleri ve kalitesi üzerinde olumlu etkisi olabilir. Ancak lif kaynağı olarak tek başına inülin kullanılmamalı. Aksi takdirde ihtiyacımız olan diğer çok sayıda vitamin ve mineral açığını kapatamayız. Sağlıklı yaşamın temel gereği dengeli beslenmektir.
Bu yazı https://www.fanatik.com.tr/ sayfasında yayınlandı
Resim: https://openclipart.org/
