Hayır, henüz dünyanın hiçbir yerinde kök hücreden sperm üreterek çocuk olması yönünde bir tedavi başlamadı. Çok sayıda merkezde bu yönde bilimsel araştırmalar sürmekte ama bunların hepsi deneysel çalışmalar, yani hayvanlar üzerinde ya da hücre kültürleri ile laboratuvarlarda yapılmakta. İnsanda kullanılmıyor.
Kısırlıkta kök hücre kullanımının nasıl olacağını kısaca özetliyeyim. Kök hücreler vücudumuzun değişik dokularında bulunan ve gerektiği zaman belli bir organ yönünde farklılaşmayı sağlayan hücrelerdir. Örneğin sinirlerde ya da pankreasınızda bir hasar ortaya çıktığında, oradaki kök hücreler hasarlı dokuyu onarmak üzere farklılaşıp, çoğalır ve sinirin ya da pankreasın normal çalışmasını idame ettirebilirler.
Kök hücreler her türlü dokuya farklılaşma becerisine sahiptir. Bu özelliğinden faydalanarak vücudun değişik yerlerinden alınan kök hücrelerin sperme de dönüştürülmesi mümkündür. Kök hücre sayısı çok azdır. Bunların tedavide kullanılabilmesi için hem olgunlaşmaları hem de sayıca artırılması gerekir. Bu ise 6-8 hafta süren yoğun bir laboratuvar çalışması gerektirir.
Günümüzde kemik iliğinden ve yağ dokusu gibi mezenkimal kaynaklardan alınan kök hücrelerden sperm üretilebileceği hayvan çalışmalarında gösterilmiştir. Bunların dişisinden alınan yumurtalarla birleştirilmesiyle yavrular da doğurtulmaktadır.
Ancak dünyaya gelen yavruların hepsi sağlıklı olmamakta, aralarında anomalili doğumlar da görülmekte. Dolayısıyla henüz insanda kullanmaya geçilecek kadar güvenli bir aşamaya gelinmedi. Burada aşılması en zor sorun, genetik dengesizlikler. Kök hücreden sperm oluşmasının temeli, genetik olgunlaşmadır. Genetik olgunlaşma ise çok sayıda molekülün yer aldığı bir dizi olayın belli bir sırayla gerçekleşmesini gerektiren son derece karmaşık ve hassas bir süreçtir. Bu süreçte gelişebilecek ufak bir hata, ileride doğacak çocukta ciddi hastalıklara yol açabilir. İşte o nedenle kök hücreden geliştirilecek spermlerin sağlıklı ve güvenilir sonuçlar verdiğini görene kadar bir süre daha beklememiz gerekiyor. Bununla birlikte, kısırlıkta kök hücre kullanımı geleceğin en umut vadeden tedavisi olma adayıdır. Dolayısıyla çalışmalar yoğun şekilde devam etmekte. Bir gün bunun hayal olmaktan çıkıp gerçekleştiğini birlikte göreceğiz.
Resim: https://openclipart.org/
