Prof.Dr. Kaan AYDOS
Çocuğu olmayan her on erkekten birinin sperm tahlilinde “azoospermi” yazar. Azoospermi, hiç sperm hücresi çıkmaması demektir. Daha açığı; bu halde doğal yolla çocuk olmayacak anlamına gelir. Gerçekten de çocuğumuz olmayacak mı?
Bunu anlamak için bir yerden araştırmaya başlamak gerekir. Önce tanıdan emin olmalı. Gerçekten de, azoospermi tanısı ile testislerden ameliyatla sperm aranmasına yani TESE yapılmasına karar verilen erkeklerde son bir kez daha sperm tahlili yapıldığında %10’unda sperm çıktığı görülerek, ameliyattan geri dönülmekte1. O halde önce sperm testini tekrarlatın, belki bu sefer sperm çıkacaktır. İki ay önce geçirilen ağır, ateşli hastalıklar ya da kullanılan ilaçların daha sonra sperm çıkışını geçici olarak etkilemiş olması da mümkün.
Eğer halâ sperm çıkmıyorsa, FSH ve Testosteron hormonlarınıza baktırmalısınız. Çünkü bir kısım azoospermik erkekte, beyinden salgılanan üreme hormonlarının yetersizliği söz konusudur. Bunlarda eksik hormonun yerine konulması ile 3-6 ay içerisinde sperm çıkışı sağlanabilir, ya da olmazsa testislerden sperm alınarak tüp bebek yapılabilir. Hatta hormonların normal gelmesi durumunda sperm kanallarında tıkanıklık bile olabilir. Bunların onarımı da doğal yolla çocuk olmasını sağlar. Bazen sperm taşıyan kanallar doğuştan gelişmemiştir. Oysa testislerde sperm üretimi normal olarak sürdüğü için buradan alınan spermlerle çocuk sahibi olmak da mümkündür.
Eğer bunların hiç birisi olmadıysa, kendi tecrübelerimiz, seminal kanallardan sperm çıkışını kolaylaştıran bazı ilaçların kısa süreli 
kullanımlarından sonra, menide az sayıda sperm hücresinin görülebileceğini göstermiştir. 2 hafta bunu da deneyebilirsiniz. Yine sperm çıkmıyorsa, artık mikroTESE zamanı gelmiş demektir. Çünkü bu yolla, etiyoloji ne olursa olsun, olguların yaklaşık üçte birinde testislerden cerrahi yolla olgun sperm hücresi elde edilebilir.
Aslında TESE yapılırken alınan doku örneklerinin genetik incelemeleri (LIM15, PCNA), sperm çıkmayan olguların ileride tedaviden fayda görüp görmeyecekleri yönünde ciddi fikir verir2. Eğer sonuçlar umut vericiyse, en az 6 ay süreyle tedavi şemalarından birine geçilir. Tedavi sürerken spermin genetik incelemeleri yapıldığında henüz tam olgunlaşmamış olsa da sperm serisi haploid hücreler görülürse, işte ikinci TESE zamanı gelmiş demektir.
MikroTESE ile sperm çıkmayan erkeklerde ya doğrudan3 ya da bir süre hormonal tedavi aldıktan sonra tekrar mikroTESE yapıldığında olguların %21-46’sında olgun sperm bulunabilmekte4,5. Bu amaçla değişik hormonal tedavi protokolleri tanımlanmıştır6,7,8.
Eğer yukarıdaki tedavi şeması bütünüyle takip edilirse, azoospermi bulunan erkeklerin yarısından fazlasında sperm elde etmek mümkün olabilir. Geri kalanlarında ise evlat edinmek ya da sperm bankaları alternatif seçeneklerdir. Kök hücre konusunda yapılan çalışmalar ise ilerisi için umut vermekte.
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4249967/
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17157821
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25220441
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22128297
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17712484
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12694971
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23103016
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22958644
