Hiç kuşkusuz çocuk, bir ailenin temel parçasıdır. Diğer yandan gerek çocuğun gerekse aile kurumunun sağlığı açısından çocuk yapmaya niyetlenildiğinde de istenilen sayıda, doğru zamanda, sağlıklı aralılarla ve bakılabilecek kadar çocuk sahibi olunması çok önemlidir. Buna aile planlaması diyoruz. Anlaşılacağı üzere aile planlaması az çocuk yapmak değildir, her bakımdan sağlıklı ve mutlu yuva kurmaya yönelik bir tedbirdir. En başta aşırı doğumlar kadında kansızlık, bedensel rahatsızlıklar ve doğuma bağlı hasarlar gibi bazı sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Aile planlaması riskli ya da istenmeyen gebeliklerin önüne geçmesi bakımından da tercih edilmelidir.
İdeal aile planlaması sağlıklı bir doğum kontrol yöntemi ile başarılabilir. Bunlar arasında en güvenilir olanı ise erkekte sperm kanallarının bağlanması yani vasektomidir. Tekniğine uygun şekilde yapılırsa vazektomi gebeliklerin hemen hemen tamamından korunma sağlayabilir.
Erkekte spermler testislerde üretildikten sonra vaz deferens adını verdiğimiz kanalların içinden geçerek dışarı taşınır. İşte vazektomi işlemi bu kanalların cerrahi yolla bağlanmasıdır. Lokal anestezi ile yapılabilecek kısa süren bir işlemdir. Aynı gün ayağa kalkılır ve birkaç gün içerisinde günlük aktivitelerine dönülebilir. Kanallarda depolanmış spermlerin tamamının temizlenmesi birkaç ay alabilir. Bu süre içerisinde diğer yöntemlerle korunma yapılmalıdır. Peşi sıra 2 kez yapılan tahlillerde hiç sperm çıkmadığı gösterildikten sonra korunmasız ilişkiye müsaade edilir.
Vasektominin en önemli özelliği kalıcı olmasıdır, yani bir kez yapıldıktan sonra ömür boyu koruyuculuğu devam eder. Bu nedenle gönüllülük esasına göre yapılmalı ve eşinin de onayı olmalıdır. Ancak boşanmalar, çocuk ölümleri, yeniden çocuk yapma arzusu gibi nedenlerden dolayı vazektominin geri dönüştürülmesi istenebilir. Kural olarak vazektomi geri dönüşümü olmayan bir uygulama olarak kabul edilir. Çok zorunlu olursa, kesilmiş olan tüplerin tekrar uç uca bağlanarak kanalın yeniden oluşturulması denenebilir. Ancak unutulmamalı ki bu, mikrocerrahi tecrübe isteyen oldukça zahmetli bir işlemdir. Her zaman başarılı olması da beklenmemeli. O nedenle vazektomi kararı verirken çok iyi düşünmeli, emin olmadan kalkışılmamalıdır.
Vazektomi erkeğin cinsel performansını etkilemez. Cinsel birliktelikte haz kaybına yol açmaz. Hatta gebelik endişesini ortadan kaldıracağı için ilişki isteğini artırması bile mümkündür. Herhangi bir hormon bozukluğu da söz konusu değildir. Kanalların bağlanması ilişki sırasında dışarı atılan semen hacminde de fark edilir herhangi bir azalma meydana getirmez. Bütün bunlar vazektomiyi tüm dünyada oldukça yaygın uygulanan doğum kontrolü yöntemi haline getirmiştir. Ne yazık ki ülkemizde vazektomiye olan ilgi beklenildiği kadar olmamakta. Buna da bilgi eksikliğine bağlı endişelerin yol açtığı söylenebilir.
Bir diğer önemli husus da vazektominin cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyuculuğu olmadığıdır. Bu nedenle de şüpheli ilişkilerde beraberinde kondom kullanılması önerilir.
Netice olarak vazektomi, kesin olarak bir daha çocuk sahibi olmak istemeyen erkekler için ideal bir doğum kontrol yöntemidir. Ancak herhangi bir olumsuz durumla karşı karşıya kalınmaması için karar vermeden önce avantaj ve dezavantajları konusunda ayrıntılı bilgi edinilmesi ve eşlerin birlikte kabul etmesi çok önemlidir.
Bu yazı https://www.polemikhaber.com/saglik/ sayfasında yayınlandı.
Resim: https://www.polemikhaber.com
