TESE, yani testislerden sperm alınarak tüp bebek yapılması, normal yolla sperm çıkışı olmayan azospermik erkekler için büyük bir şans oldu. Böyle olguların yaklaşık yarısı testis spermleri sayesinde baba olmuştur. Gebelik başarısının, doğal yolla çıkan spermlere göre anlamlı bir farkı da yoktur. Üstelik son yıllarda tam olgunlaşmamış erken evre spermlerle çocuk olabildiği gösterilince, testis spermlerinin önemi daha da arttı
Testisten sperm almanın en güvenilir ve sağlıklı yolu, mikroTESE tekniğidir, yani ameliyat mikroskobu altında, mikrocerrahi teknikle yapılan TESE işlemi. Bu teknikle yapılan ameliyatta doku kaybı minimal olacak, testosteronda da anlamlı çapta bir değişme gelişmeyecektir. Mikroskop kullanmadan da TESE yapılabilir ama bu durumda daha fazla sayıda doku örneği alınması gerekir. Ne kadar çok doku çıkarılırsa, testiste de o kadar fazla hasar meydana gelir. Bu konuda merak edilen bir diğer husus ise, TESE ameliyatının en fazla kaç kez yapılabileceğidir. Şayet mikroTESE yöntemi kullanılmışsa, bunu birkaç kez tekrarlamanın önemli bir zararı olmaz. Üstelik daha önce sadece basit biyopsi tekniği ile sperm aranmışsa, bunlara daha sonra mikroTESE yapıldığında yarısına yakınında olgun, canlı sperm çıkacaktır.
İlk yapıldığından bu yana mikroTESE ameliyatının üzerinden 20 yılı aşkın süre geçti. Ancak son birkaç yıl içerisinde, TESE uygulamasını daha verimli hale getirecek yeni gelişmeler de oldu. Yeni gelişmeler ışığında klasik TESE işlemini “çok yönlü mikroTESE” olarak tanımlayabiliriz. Buna göre testislerde sperm üretiminin bozulduğu azoospermik bir hastaya TESE önerilirken şu basamakları takip etmeli:
- Testiste sperm üreten kök hücrelerde genetik bir eksiklik bulunmadığının belirteçlerle gösterilmesi
- En az bir sperm döngüsü süresince bu hücrelerin ilaçlarla beslenmesi
- Son aşamada testiste tüp bebeğe uygun sperm serisi hücre geliştiğinin yine belirteçlerle gösterilmesi
- mikroTESE işlemi ile kuyruklu olgun ya da erken evre sperm hücrelerinin araştırılması ve dondurularak saklanması.
- Alınan hücrelerin genetik inceleme ile sağlıklı haploid spermler olduklarının gösterilmesi
- Eşinin hazırlanarak, kuyruk gelişim derecesine göre ICSI ya da ROSI tekniği ile tüp bebeğe geçilmesi.
- Gerekiyorsa oluşan embriyoların PGD ile genetik taramasının yapılması.
- Dikkatli bir gebelik takibi.
Bu aşamalardan geçtikten sonra tüp bebek yapıldığında, %90-95 döllenme olmakta, çıkan hücrenin olgunluk derecesine göre de %5 ile %40 arasında gebelik elde edilebilmekte. Her şeye rağmen tüm tüp bebek uygulamalarında %2-3 arasında minör ya da majör anomalili gebelik gelişebileceği de bilinmeli. Ancak her olgu kendine has özelliktedir ve bu nedenle çok dikkatli incelenmeli, iyi bir bilgilendirme de yapılmalı. Amaç tüp bebek yapmak değil, sağlıklı bir çocuğun dünyaya gelmesidir.
Not: Bu yazı Hürriyet Aile sayfasında yayınlanmıştır: http://www.hurriyetaile.com/ebeveyn/saglik/azospermi-olgularinda-guncel-tese-uygulamasi_30318.html
