Sperm tahlilinde ölü ya da canlı hiç sperm hücresi yoksa, buna azospermi diyoruz. Her ne kadar bunların bir kısmında tedavi ile menide sperm çıkışı sağlanabilse de çoğunda TESE ameliyatı ile testislerde sperm aramak zorunda kalınıyor. Ne yazık ki bunlarda da her zaman yüz güldürücü netice elde edilememekte. Ancak testisteki sorunun nedenini bilirsek, tedavi ile sperm üretimini yeniden başlatmak mümkün olabilir. İşte bu amaçla yapılan yeni çalışmalar umut verecek bazı önemli bulgular açığa çıkardı.
Amerika Birleşik Devletleri, Danimarka ve İsveç’te bir grup bilim insanı azoospermide testislerdeki bozulmayı araştırdılar ve bulduklarını geçtiğimiz günlerde Front Endocrinol dergisinde yayınladılar. Sonuç olarak iki önemli gözlemleri oldu. Birincisi, böyle testislerde spermleri besleyen Sertoli hücrelerinde çok fazla DNA hasarı vardı. Menide çıkan sperm hücrelerindeki DNA hasarının spermlerin hareketini ve yumurtayı dölleyebilme kapasitelerini azalttığını önceden de biliyoruz. Ama bunun spermde değil de bunları besleyen destek hücrelerinde de olabileceği yeni ortaya çıktı.
Testiste sperm hücrelerinin temel besin kaynağı Sertoli olarak bilinen destek hücreleridir. Spermler buradan aldıkları büyüme faktörleri, vitaminler ve diğer biyolojik maddelerle beslenerek olgunlaşırlar. Önceki çalışmalarımızda biz de araştırmış ve azoospermik erkeklerde bu hücrelerin yetersiz kaldığını göstermiştik. Oysa yeni çalışma, Sertoli hücrelerindeki bozulmanın da önemli bir nedeninin DNA hasarı olabileceğini gösteriyor. Dolayısıyla azospermik erkeklerde antioksidan tedavi ile sperm üretiminin başlatılması ya da en azından mevcut hücrelerin daha kaliteli hale gelmesi mümkün olabilir. Olmasa bile, kuyruk çıkarmamış yuvarlak hücrelerle ROSI yapıldığında gebelik şansını artırabilir. Bunun gerçekten de fayda verip vermediğini önümüzdeki günlerde göreceğiz.
Yeni bulgulardan bir diğeri de azoospermi durumunda testiste spermleri taşıyan kanalcıkların duvarlarının çok kalınlaşmış olduğu. Normalde spermler toplam uzunluğu 250 metreyi bulan, seminifer tubül dediğimiz çok ince kanalcıkların duvarında yapılır ve sonra lümene dökülerek menide dışarı çıkmak üzere taşınırlar. Hücrelerin duvardan kopmaları ve ileri doğru taşınabilmeleri için de kanalcıkların duvarındaki kasların güçlü şekilde kasılmaları gerekir. Oysa duvar kalınlaşmışsa bu kasılmalar olamayacağı için spermler de yerlerinden kopup dışarı atılamayacaktır. İşte, şayet bu tür hasarları onaracak bir tedavi yapılırsa spermlerin de kolayca serbestleşerek dışarı atılmaları mümkün olabilir. Nitekim bizim çalışmalarımızda da bazı azoospermik erkeklerde spermlerin yerinden kopup serbestleşmelerini sağlayan ADAMTS olarak bilenen bir grup proteinin yetersiz kaldığını göstermiştik. İşte bütün bu bulguları göz önüne alarak düzenlenecek yeni tedavi şekilleri ile azoospermik erkeklerde TESE ile, belki de menide, sperm çıkışını sağlamak mümkün olabilir.
Netice olarak, tahlillerinde sperm çıkmayan, TESE ile de sonuç alamamış baba adayları için her zaman bir umut olacaktır. Bilimsel çalışmalardan yeni veriler elde edildikçe farklı tedavi alternatifleri geliştirilebilir. Buradan da anlaşılacağı üzere, hiç çocuğum olmayacak endişesi sizi rahatsız etmesin, her doğan gün sizin için de karşınıza bir çıkış yolu çıkarabilir.
Bu yazı https://www.tv100.com/ sayfasında yayınlandı
Resim: https://openclipart.org/
