Prof.Dr. Kaan Aydos
Sperm analizinde “AZOOSPERMİ” yazdığında, bunun anlamı ejakulatınızda çocuk yapacak olgun sperm hücresi olan spermatozoanın bulunmadığıdır. Bu durumda ne olacak? Nasıl çocuk sahibi olabileceğiz? Umudumuz var mı? Bu sorularınıza karşılık sistematik şekilde verilecek yanıtlar şunlar:
- Öncelikle azoospermiye yol açan neden araştırılır. Eğer kanal tıkanıklığı ya da hormon eksikliği varsa, bilin ki bunlar başarıyla tedavi edilip, menide sperm çıkışı sağlanabilir ve doğal yolla gebelik görülebilir. Bunun için FSH, LH ve Testosteron hormonlarınıza bakılması yeterli. Kanal tıkanıklığı olan olguların büyük kısmında tüp bebeğe gerek kalmadan normal yolla sperm çıkmıştır.
- Bunlardan biri yoksa, geriye testislerin sperm üretiminde bir bozukluk olduğu kalır, yani NONOBSTRÜKTİF AZOOSPERMİ. Bu durumda da hala tedavi ile sperm çıkma olasılığınız devam eder. Kısa süreli bir ilaç tedavisi sonrası sperm tahlili yapıldığında, az sayıda da olsa menide sperm çıkmakta. Art arda birkaç kez alınan sperm örnekleri bir havuzda toplandıktan sonra, bunlarla tüp bebeğe geçilebilir.
- Bu da olmazsa, yine endişe etmeyin. MikroTESE ameliyatı ile olguların üçte birinde testislerinde canlı olgun sperm bulunabilir.
- Diyelim TESE ile de olgun sperm çıkmadı. Bu durumda eğer testislerde sağlıklı sperm kök hücresi varsa, bunlar 6 aylık tedavi ile olgun, kuyruk gelişimini tamamlamış hale gelebilirler. Yeter ki Lim15 ve PCNA markırları normal gelsin. Bunun için TESE sırasında alınacak doku örnekleri incelenirken 3 hafta sabırla beklemek gerekiyor.
- Hatta son zamanlarda yapılan çalışmalarda kuyruk bulunmayan bazı sperm serisi yuvarlak hücrelerin de gebelik şansı olduğu görüldü. Bu nedenle, eğer TESE sırasında olgun sperm bulunamazsa, doku örnekleri içerisinde FISH boyaması ile haploid hücre aranır. Varsa, bu çok sevindirici olur çünkü bunlar saklanarak ileride gerekirse tüp bebekte kullanılabilir. Şansı çok düşük de olsa, gebelikle sonuçlanan olgular vardır.
- Gelelim TESE ile olgun sperm çıkmayan, ama doku incelemesi ile sağlıklı kök hücre bulunduğu anlaşılan olgulara. Bunlar 6 ay tedavi
aldığında, ikinci TESE ameliyatı ile %20 ile %45 arasında sperm çıkarma şansına sahiptir, yani hastaların beşte biri yüz güldürücü neticeye ulaşmakta. Hatta bu 6 ay içerisinde menide haploid özellikte yuvarlak hücre çıkması durumunda bu şans iki kat artar. Bu 6 aylık sürede Varikosel araştırılıp, gerekirse ameliyatla tedavi edilebilir. Ya da, kanda FSH hormonunuz normal sınırlar arasındaysa, hormon tedavisi ile sonuç almak mümkün. FSH yüksek olanlarda da bunu düşürüp yerine sağlıklı FSH hormonu verilmesi, ya da Leydig hücrelerinin uyarılıp testosteron artışının sağlanması ile olgun sperm çıkabilir. Son zamanlarda, testosteron/östrojen oranının 10′dan düşük olduğu bir endokrinolojik bozukluk tanımlandı. Bu oranı yükselterek de, sperm üretimi sağlanabilmekte. - Hiçbir ilave tetkik yapılmaksızın, yukarıdaki tedaviler neticesi altıncı ayda TESE yapılırsa, ortalama %20 olguda olgun sperm çıkar. Hatta bu sırada meni tahlillerinde haploid hücre çıkmaya başlamışsa, bu şans daha da artar. Meni tahlillerinde bile olgun sperm çıktığını ve bunlarla gebelik sağlandığını gördük.
- Daha bozuk testislerde, alternatif tedaviler konuşulmalıdır. Son zamanlarda kök hücre konusunda oldukça sevindirici ilerlemeler kaydedildi. Bizim de üzerinde çalışmalarımız devam etmekte. Bunlardan alınacak sonuçlar beklenebilir. Ama hiç bir zaman unutulmamalıdır ki, her ne olursa olsun menide bir gün kendiliğinden ya da henüz bilimsel izah edilemeyen bir şekilde sperm çıkması da mümkün. Bu nedenle, her 3 ayda bir yapılan sperm testinde bu hücrelere bakılmalı ve görülürse dondurulup saklanmalıdır.
- Sonuç olarak, azoospermide kesinlikle çocuk olmayacak şeklinde bir yargı yanlış olur. Tıptaki muhteşem ilerlemeler ve insan biyolojisindeki bilinmeyen faktörler daima düşünülmeli. En doğal ve en önemli beklentiniz olan sağlıklı bir çocuk sahibi olma umudunuzu kaybetmeyin. Muntazam kontrollerinize devam edip, yeni gelişmeleri dikkatle takip edin. Yaşam tarzınızda yapacağınız ufak düzenlemeler, sperm metabolizmasını düzenleyen vitamin ve benzeri ilaçlar ile beslenme desteği de size yardımcı olacaktır. Eğer umutsuzluğa kapılıp kendinizi yalnız hissediyorsanız, hasta sonuçları sayfasında sizin durumunuzda olup sonuç alan hasta örneklerine bakın ya da haberler sayfasını takip edip, dünyadaki değişik merkezlerin sonuçlarını inceleyin. Mutlaka size benzer çiftleri bulacaksınız.
- Konuyu kapatmadan önce, her zaman için sizi tatmin edebilecek evlat edinme ya da sperm bankası seçeneklerini de hatırlatalım. Unutmayın, siz anne ya da baba olmak için ne kadar hevesle çocuk bekliyorsanız, aynı hevesle anne-baba edinmek isteyen o kadar da yalnız çocuk bulunmakta. Hayat, paylaşılınca güzeldir…
- Yazılanların bilimsel kaynaklarına burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.
