Çalışmalarımızdan elde ettiğimiz sonuçlar, azoospermik erkeklerin testislerinde tüp bebekte kullanılabilecek sperm hücrelerinin bulunup bulunmadığını gösterebilecek bazı önemli belirteçleri ortaya çıkardı. Bu konudaki tecrübelerimiz, geçtiğimiz Nisan ayında İtalya Milano’da düzenlenen “The Andrologist in the IVF Center” adlı toplantıda da büyük ilgi uyandırdı.
Üzerinde çalıştığımız belirteçler sperm kök hücrelerine destek sağlayan Sertoli hücreleri ile olgun sperm hücrelerinin
kuyruk ve baş bölgelerine özel moleküller olup, doku örneklerinde gösterilmesi durumunda tüp bebekte kullanılabilecek hücrelerin varlığına işaret etmeleri bakımından önem taşımaktadırlar. Çünkü bir sperm hücresi kuyruk yapısına sahipse ya da baş bölgesi yapılanmasını tamamlamışsa artık belli bir genetik olgunluk aşamasına gelmiş demektir. Geçtiğimiz yıllarda mayoz bölünmesini tamamlamış haploid dediğimiz sperm hücreleri kullanılarak ROSI tekniği ile yapılan tüp bebek girişimlerinde sağlıklı çocukların dünyaya geldiği gösterilmişti. Ancak ROSI uygulamasında gebelik oranları, normal spermlere göre çok daha düşük kalmaktadır. Oysa kuyruk gelişimi başlamış veya baş bölgesine ait membran yapılanması oluşmuşsa bu spermlerin şansı daha yüksek olur. Yeni tanımlanan belirteçler TESE ile olgun sperm çıkmasa da testislerdeki hücreler arasında belli bir gelişim aşamasına gelmiş böyle hücrelerin tanınmasını sağlayabilmektedir. Bu belirteçlerin miktarı ne kadar fazlaysa tüp bebek yapılırken seçilme ve kullanılma şansları da o derece artmakta. Aksine, şayet bu belirteçler hiç bulunmuyorsa, TESE ile tüp bebekte şansı olabilecek sperm serisi hücre bulma olasılığı da hemen hemen sıfırdır.
Çalışmalarımız bu tür belirteçlerin ejakulatta gösterilmesi üzerinde yoğunlaşarak devam etmekte. Böylelikle TESE yapmadan bile testislerde sperm üretim durumu hakkında fikir edinebilme ve gereksiz ameliyatlardan da kaçınma mümkün olacaktır. Ama asıl önemi, TESE ile kuyruklu olgun sperm bulunamasa bile, yuvarlak hücreler arasında bu belirteçlere sahip olanlar varsa, tüp bebek şansının olduğunu göstermesidir. Bu konuda henüz elimizdeki veriler kısıtlı ama çalışmalarımız devam etmekte.
Prof.Dr. Kaan AYDOS
