Her ne kadar kısırlık konusu evli çiftlerin en korkulu rüyalarından biri olsa da bazı durumlarda çocuk olması istenmeyebilir. Böyle olgularda erkek ve kadın için farklı doğum kontrol yöntemleri vardır. Ama erkek için en güvenilir doğum kontrol yöntemi vazektomidir.
Vazektomi, testisten sperm taşıyan ve vaz deferens olarak bilinen kanalların bağlanarak iptal edilmesidir. Böylelikle spermler daha ileri taşınamayacak ve meni içinde dışarı atılmayacaktır. Dünya’nın çoğu yerinde yaygın olarak kullanılmasına rağmen ülkemizde erkeklerin binde bir gibi az bir kısmı vazektomiyi tercih etmekte. Bunda başlıca faktör yeterli bilgi sahibi olunmamasıdır. Oysa vazektominin gebelikten korunmada etkinliği neredeyse %100’e yakındır.
Vazektomi, testislerin hemen yukarısında, skrotal kesenin üzerinden küçük bir cilt kesisi ile yapılır. Buradan meni kanalına ulaşılarak ortasından kesilir ve uçları bağlanır. Daha sonra cilt bir ya da iki dikiş ile kapatılır. Hasta aynı gün ayağa kalkar ve günlük işlerine dönebilir. Lokal anestezi yeterli olmakla birlikte uyutularak yapılması daha konforlu bir ameliyat sağlar. Ciddi bir yan etkisi olmamakla birlikte dikkatsizce ve tekniğine uymadan yapıldığı durumlarda kanama hatta enfeksiyon görülebilir. Ancak günümüz modern ameliyat şartları ile bu gibi sorunlarla hemen hemen hiç karşılaşmıyoruz.
Ameliyattan sonra spermlerin çıkışı hemen kesilmez, bir süre devam edebilir. O nedenle başlangıçta kondom ile ya da başka yöntemlerle gebelikten korunması önerilir. 20-30 ejakulasyon sonrası en az iki kez tahlil yapılarak sperm çıkışının tamamen kaybolduğu gösterilene kadar korunmaya devam edilmeli. Çok nadiren, birkaç yıl sonra yeniden kanal oluşarak sperm çıktığı görülmüştür. Arada sperm tahlilleri yapılarak bunun da kontrol edilmesinde fayda var. Şayet eşinde adet gecikmesi görülürse gebelik şüphesiyle jinekoloji uzmanına başvurulmalıdır.
Vazektomide en merak edilen konu, hormonlarda ya da erkeklik gücünde bir azalma olup olmayacağıdır. Vazektominin testislerde testosteron üretimi ve cinsel fonksiyonlar üzerinde hiçbir etkisi olmaz, bu hususta endişe edilmemeli. Buna karşın meni miktarı eskisi gibi çıkmaya devam eder, cinsel ilişkide haz alma durumunda bir değişiklik olmaz. Bir diğer konu ise ileride yeniden çocuk sahibi olmak istenirse bunun olasılığıdır. Genel olarak vazektomi geri dönüşü olmayan bir yöntem olarak kabul edilir. Her ne kadar bağlanan kanallar mikrocerrahi teknikle yeniden onarılabilse de bu her zaman başarılı olmayabilir. Bu durumda testislerden alınacak spermlerle tüp bebek yapılabilir ama bunun da başarısı sınırlıdır. O nedenle vazektomiye karar vermek için bir daha çocuk sahibi olunamayacağı her iki eş tarafından da kabul edilmelidir.
En kesin doğum kontrol yöntemlerinden biri olması, uygulanmasının kolaylığı ve maliyet düşüklüğü vazektomiyi tercih edilebilecek bir yöntem yapar. Ancak vazektominin, kondom gibi eşleri cinsel yolla bulaşabilecek hastalıklardan korumadığı da bilinmelidir.
Resim: https://www.healthdirect.gov.au/vasectomy
Bu yazı https://www.posta.com.tr/saglik/ sitesinde yayınlandı
